รูปแบบการบริหารสถานศึกษาสู่ความเป็นเลิศ โรงเรียนศรีสองรักษ์วิทยา สพม.19

ดร.จิตติศักดิ์ นามวงษา : รูปแบบการบริหารสถานศึกษาสู่ความเป็นเลิศ โรงเรียนศรีสองรักษ์วิทยา  สังกัดสำนักงานเขตพื้นที่การศึกษามัธยมศึกษา เขต 19 ปีที่วิจัย : ปีการศึกษา 2561 , 371  หน้า

บทคัดย่อ

การวิจัยครั้งนี้มีวัตถุประสงค์เพื่อ 1) วิเคราะห์สภาพปัญหา ความต้องการ ปัจจัยเชิงสาเหตุที่มีอิทธิพลต่อการบริหารสถานศึกษาสู่ความเป็นเลิศ โรงเรียนศรีสองรักษ์วิทยา สังกัดสำนักงานเขตพื้นที่การศึกษามัธยมศึกษา เขต 19  2) สร้างและตรวจสอบรูปแบบการบริหารสถานศึกษาสู่ความเป็นเลิศ  โรงเรียนศรีสองรักษ์วิทยา สังกัดสำนักงานเขตพื้นที่การศึกษามัธยมศึกษา เขต 19  3) ทดลองใช้รูปแบบการบริหารสถานศึกษาสู่ความเป็นเลิศ โรงเรียนศรีสองรักษ์วิทยา สังกัดสำนักงานเขตพื้นที่การศึกษามัธยมศึกษา เขต 19 และ 4) ประเมินรูปแบบการบริหารสถานศึกษาสู่ความเป็นเลิศ โรงเรียนศรีสองรักษ์วิทยา สังกัดสำนักงานเขตพื้นที่การศึกษามัธยมศึกษา เขต 19  วิธีดำเนินการวิจัยแบ่งออกเป็น 4 ระยะ คือ

ระยะที่ 1 การวิเคราะห์สภาพ ปัญหา ความต้องการ ปัจจัยเชิงสาเหตุที่มีอิทธิพลต่อการบริหารสถานศึกษาสู่ความเป็นเลิศ และแนวทางการบริหารสถานศึกษาสู่ความเป็นเลิศ (R1)  โดยการเก็บรวบรวมข้อมูลจากข้าราชการครูและบุคลากรทางการศึกษาในโรงเรียน คณะกรรมการสถานศึกษาขั้นพื้นฐานและผู้ปกครองนักเรียน ปีการศึกษา 2561 จำนวน 190 คน ซึ่งได้มาโดยวิธีการสุ่มอย่างง่าย  เครื่องมือที่ใช้ในการเก็บรวบรวมข้อมูลเป็นแบบสอบถาม  มีค่าความเที่ยงเท่ากับ .85 สถิติที่ใช้วิเคราะห์ข้อมูล ได้แก่ ความถี่  ร้อยละ ค่าเฉลี่ย  ส่วนเบี่ยงเบนมาตรฐาน สัมประสิทธิ์สหสัมพันธ์ของเพียร์สันและวิเคราะห์องค์ประกอบเชิงยืนยันของโมเดลการวัดแต่ละตัวแปรแฝง และลงเยี่ยมพื้นที่ (Site Visit) เพื่อศึกษาแนวทางการบริหารสถานศึกษาสู่ความเป็นเลิศจากผู้อำนวยการสถานศึกษาต้นแบบ  จำนวน  5  โรงเรียน  ซึ่งได้มาโดยวิธีการเลือกแบบเจาะจง  ระยะที่ 2 การสร้างและการตรวจสอบรูปแบบการบริหารสถานศึกษาสู่ความเป็นเลิศ (D1) ร่างรูปแบบการบริหารสถานศึกษาสู่ความเป็นเลิศ โดยการประชุมผู้ทรงคุณวุฒิ  จำนวน 15 คน ตรวจสอบและประเมินรูปแบบโดยผู้เชี่ยวชาญ จำนวน  11  คน  เครื่องมือที่ใช้ในการเก็บรวบรวมข้อมูลเป็นแบบบันทึกการสนทนากลุ่มเกี่ยวกับหลักการ วัตถุประสงค์ แนวคิด องค์ประกอบของรูปแบบ แนวทางการนำรูปแบบไปใช้การประเมินผลและเงื่อนไขความสำเร็จ ระยะที่ 3 การทดลองใช้รูปแบบการบริหารสถานศึกษาสู่ความเป็นเลิศ (R2) นำรูปแบบการบริหารสถานศึกษาสู่ความเป็นเลิศ โรงเรียนศรีสองรักษ์วิทยา สังกัดสำนักงานเขตพื้นที่การศึกษามัธยมศึกษา เขต 19 มาทดลองใช้ ปีการศึกษา 2562 กลุ่มเป้าหมาย คือ ข้าราชการครูและบุคลากรทางการศึกษา จำนวน 64 คน คณะกรรมการสถานศึกษาขั้นพื้นฐาน จำนวน 15 คน และนักเรียน จำนวน 931 คน รวมจำนวน 1,010 คน ซึ่งได้มาโดยวิธีการเลือกแบบเจาะจง เครื่องมือที่ใช้ในการเก็บรวบรวมข้อมูลเป็นแบบบันทึกผลการทดลองใช้รูปแบบ เป็นการวิเคราะห์ข้อมูลเชิงคุณภาพโดยการสร้างข้อสรุปแบบอุปนัย สถิติที่ใช้ ได้แก่ ความถี่ ร้อยละ ค่าเฉลี่ยและส่วนเบี่ยงเบนมาตรฐาน ระยะที่ 4 การประเมินรูปแบบการบริหารสถานศึกษาสู่ความเป็นเลิศ (D2) โดยการเก็บข้อมูลจากผู้เชี่ยวชาญ ข้าราชการครูและบุคลากรทางการศึกษาในโรงเรียน คณะกรรมการสถานศึกษาขั้นพื้นฐาน และผู้ปกครองนักเรียน ปีการศึกษา 2562 จำนวน 280  คน ซึ่งได้มาด้วยการสุ่มอย่างง่ายและเลือกแบบเจาะจง เครื่องมือที่ใช้ในการเก็บรวบรวมข้อมูลเป็นแบบประเมิน  มีค่าความเชื่อมั่น เท่ากับ .96  สถิติที่ใช้วิเคราะห์ข้อมูล ได้แก่ ความถี่  ร้อยละ ค่าเฉลี่ย  ส่วนเบี่ยงเบนมาตรฐานและค่า Intra Class Correlation (ICC) 

 ผลการวิจัยพบว่า

  1. องค์ประกอบการบริหารสถานศึกษาสู่ความเป็นเลิศ โรงเรียนศรีสองรักษ์วิทยา สังกัดสำนักงานเขตพื้นที่การศึกษามัธยมศึกษา เขต 19 มีองค์ประกอบ 7 ด้าน ประกอบด้วย ด้านการนำองค์กร ด้านกลยุทธ์  ด้านนักเรียนและผู้มีส่วนได้ส่วนเสีย  ด้านการวัด การวิเคราะห์และการจัดการความรู้ ด้านบุคลากร  ด้านปฏิบัติการ และด้านผลลัพธ์ ส่วนองค์ประกอบปัจจัย เชิงสาเหตุที่มีอิทธิพลต่อการบริหารสถานศึกษาสู่ความเป็นเลิศ มีองค์ประกอบ 4 ด้าน ประกอบด้วย ด้านภาวะผู้นำการเปลี่ยนแปลง  ด้านการสร้างชุมชนแห่งการเรียนรู้ทางวิชาชีพ ด้านการสร้างความร่วมมือกับชุมชน และด้านการสร้างเครือข่าย
  2. ปัจจัยเชิงสาเหตุที่มีอิทธิพลต่อการบริหารองค์กรที่เป็นเลิศของสถานศึกษาขั้นพื้นฐาน มีความสอดคล้องกลมกลืนกับข้อมูลเชิงประจักษ์ โดยมีค่า  c2 =  129.195, df = 111, p =  0.1142,  CFI = 0.993,  TLI = 0.989, RMSEA=0.029, SRMR= 0.070 ซึ่งเป็นไปตามเกณฑ์ที่กำหนด โดยมีค่า c2 =  187.121, df = 162, p =  0.0860, CFI = 0.995, TLI = 0.993, RMSEA=0.025, SRMR= 0.052  ทุกปัจจัยร่วมกันอธิบายความแปรปรวนได้ร้อยละ ได้ร้อยละ 88.30 (R2 = 0.883)
  3. รูปแบบการบริหารสถานศึกษาสู่ความเป็นเลิศ โรงเรียนศรีสองรักษ์วิทยา สังกัดสำนักงานเขตพื้นที่การศึกษามัธยมศึกษา เขต 19 ประกอบด้วย 3 ส่วน ได้แก่ ส่วนที่ 1 ส่วนนำ ประกอบด้วย แนวคิดพื้นฐาน หลักการและวัตถุประสงค์ของรูปแบบ ส่วนที่ 2 ส่วนเนื้อหา ประกอบด้วย องค์ประกอบการบริหารสถานศึกษาสู่ความเป็นเลิศและกระบวนการบริหารบริหารสถานศึกษาสู่ความเป็นเลิศ และส่วนที่ 3 เงื่อนไขความสำเร็จ
  4. ผลการประเมินรูปแบบการบริหารสถานศึกษาสู่ความเป็นเลิศโรงเรียนศรีสองรักษ์วิทยา สังกัดสำนักงานเขตพื้นที่การศึกษามัธยมศึกษา เขต 19 พบว่า ค่าสัมประสิทธิ์สหสัมพันธ์ภายในชั้น (Intra Class Correlation: ICC) มีค่าเท่ากับ 0.817 แสดงว่า ความสอดคล้องระหว่างผู้ประเมินมีความสอดคล้องกันในระดับดี ผลการประเมินภาพรวม อยู่ในระดับมากที่สุด ( = 4.94, S.D. = .14 )